«ГУЫРДЗИАГ БÆЛЛИЦ» - ИРОН ТУГÆЙ ХУЫЛЫДЗ ПÆЛÆЗЫ
26 января 2013 Аналитика [версия для печати] [читать комментарии] [размер шрифта: a- | А+] [4081 просмотр]
«ГУЫРДЗИАГ БÆЛЛИЦ» - ИРОН ТУГÆЙ ХУЫЛЫДЗ ПÆЛÆЗЫ
«Хæхтæй хуыздæр гæнæн ис æрмæстдæр уой хæхтæ». Адæмæй хуыздæр та чи хъуамæ уа адæмæн сæхи йедтæмæ? Фæлæ никуы уыд афтæ, нæу, æмæ, æвæццæгæн нæ уыдзæн. Адæм сты цард аразæг, кæд цардфæлдисæг æрдз у, уæддæр. Фæлæ уый цы хуызæн цард у! Тыхджындæр æргæвды æдыхдæры, раст у æви зылын, уымæ æнæкæсгæйæ. Тыхджындæрæн йæ ных бакъуырæг нæй, кæд йæхицæй тыхджындæртæ ис, уæддæр. Раст у, æдыхы сæрыл дæр сдзурæг, сæрылхæцæг разыны. Фæлæ æрмæстдæр уæд, кæд æмæ уыцы сæрылхæцæгæн æдыхы сæрыл рахæцын пайда уа. Уый - адæймагады сæйраг моралон гакк. Афтæмæй дзурæм: рæстдзинад, сæрибардзинад, æмразыдзинад, хæлардзинад æмæ, хæйрæг сæ нымайæд, нæхи цæмæйты сайæм, фæлæ хæйрæджы дæр чи нæ уырны, уыцы рæсугъд ныхæсты.
Стыр советон бæстæйы ма «хотæ æмæ æфсымæртæй» куы цардыстæм, уæд арæхдæр хъуыстам ацы рæсугъд ныхæсты. Дзæбуг æмæ хъæсдарæджы алыварс уыдтам алыгъуызон цæсгæмттæ: сауæй, урсæй зæгъай, бурæй иууылдæр хотæ æмæ æфсымæртæ. Бакуырм стæм алыгъуызон лозунгтæм кæсынæй, цы ран иронæй-гуырдзиагæй, сомихагæй-тæтæйрагæй иууылдæр уыдыстæм иу стыр хæдзары цæрæг бинонтæ.
Стæй, уыцы стыр хæдзарæн йæ бинаг хъæдтæ куыддæр базмæлыдысты, афтæ уыцы «æфсымæртæй» иу иннæйы хурхмæ кард ныддардта, йæ зæронд мады æнгуылдз ын æд къухдарæн ралыг кодта, йæ зæронд фыды æфсæр ын æд сыгъзæрин дæндаг стыдта, йæ цæссыгамæхст хойы йын йæ фæрсты туг калгæ тугæйдзаг тæрхæгмæ баласта… Æмæ æвдай азы цы алыгъуызон «æфсымæрон» цæсгæмттимæ лозунгтæм кæсгæйæ бакуырм стæм, уыдон ма уыдысты æрмæстдæр фашизмы аууондарæнтæ. Уымæн æмæ уыцы сырдон митæм кæсæг иннæ «хотæ æмæ æфсымæртæй» макæ зæгъæг нæ разынд.
Цæмæн? Уымæн æмæ уый тыхмызт æфсымæрдзинад уыд, тыхарæзт хæлардзинад. Сæгъ æмæ бирæгъæн иу кæрты кæнæн кæй нæй, уый фыййау дæр куы æмбары, уæд æй æппæт адæмты фыд Иосеб Джугъашвили не 'мбæрста, æссæдзæм азы Ирыстоны хуссар хай фæнык чи фестын кодта, уыцы тугмондаг адæм æмæ сæ амæттæгтæй цы кадавар адæм баззад, уыдонæн иу хæдзары цæргæйæ кæй нæу, уый? Кæнæ йæ нæхæдæг не 'мбæрстам уал азы дæргъы, нæ лæмæгъдзинад сын куы 'вдыстам, нæ уарзондзинад сын тыхæй куы хъардтам, уæд? Нæ чызджыты сæм моймæ куы 'рвыстам, иу гуырдзиаджы хатырæй-иу фынгыл ссæдз иронæй гуырдзиагау куы куывтам, уæд цæуыл хъуыды кодтам?.. Æниу абон цæуыл хъуыды кæнæм? Не 'нусон знæгтимæ куы иу ран, куы - иннæ ран чи æмбæлы æмæ сын сæ «ари-араломæ» чи хъусы, уыдон дæр æмæ ахæм фембæлдтыл разы чи нæу, уыдон дæр хъуамæ æмбарой иу хъуыддаг: зæххы къорийыл ма иунæг гуырдзиаг куы баззайа, уæддæр йæ уд сисдзæн йæ къухтæ доны агуывзæмæ ивазгæйæ нæ, фæлæ Хуссар Ирыстоны зæххмæ ивазгæйæ.
Нæ лæууынц æмæ не 'рлæудзысты нæ фыдæлты зæхх сæхи хонынæй. Гуырдзы Саакашвилийы йæ амæлæты бонмæ дæр сæ къухтыл хастаиккой, августы хæсты сын сæ æнусон бæллиц куы сæххæст кодтаид, уæд. Сæ Бидзинайы цæмæн «уарзынц», уый дæр æмбæрстгонд у. Æниу сæ махæн цы уæлдай ис - бирæгътæ иууылдæр къуыбырхъустæ сты. Бидзинайы разæй Звиади æмæ Мишикойы систой уæларвмæ, фæлæ дзы иуы тæргæ фæкодтой, иннæ та, алидзын дæр ын куы нал бантыса, уымæй тæрсы. Ахæм адæм сты, æмæ Иванишвилимæ дæр ахæм хъысмæт кæй æнхъæлмæ кæсы, уый дызæрдыгкаг нæу, кæд сын Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы раздахынæй сæ «гуырдзиаг бæллиц»-ыл сæкæр æрызæры, уæддæр.
Æмæ сын мах сæ «бæллицыл» худæм… Афтæмæй та уый худæг нæу. Уымæн æмæ уыдонæн дæр ис тыхджын фарсхæцджытæ, æгæрстæмæй Уæрæсейы дæр.
Ацы бонты хъустæ гуыз-гуыз кодтой, сæ Меорейæн Мæскуыйы «за особые заслуги…» цы дунеон нысаниуæджы преми радтой, стæй Путинимæ кæй фембæлд, уый тыххæй. Кад æмæ йæ цытимæ кæй айстой, «за какие заслуги?», зæгъгæ йæ кæй ничи бафарста, уый у хъуыдыйаг.
Афтæмæй йæ тынг хорз зонынц, чи у æмæ йын цы «сгуыхтдзинæдтæ» ис, уый. Ирон адæмы скуынæг кæнынмæ цалдæр президенты зæрдиаг аргъуыдимæ чи рарвыста, уый ныр урс уæрыкк фестад? Дипломати , стратеги цы сты, уый бамбарынæн академи фæуын нæ хъæуы, фæлæ уанцон нæу! Æви августы хæсты цы уырыссаг фидауынгæнджыты ныццагътой, уыдоны туг сæ бæстæйæн уæлдайаг у? Политикæ дæр хорз у, фæлæ дын дæ хъæбулты цæгъдынмæ цæуæг лæгмартыл дзуæрттæ чи бафтыдта, уымæ хъуамæ де 'рфгуытæ уæддæр ма фелхынцъ кæнай?!. Уый цыхуызæн политикæ у, кæдæм кæнæ цæмæ кæнæг позици у? Дæ адæмы тугæй ахуырст чи у, уыцы фыдызнагæн дæ пъатæ æмæ хъæбыстæ кæнынмæ цы зæрдæ хъуамæ бахæсса? Æрмæстдæр иу лæгæй райхъуыст рæстаг ныхас, фæлæ иу дыууæйæн æфсад нæу. Дунеон эксперт Алексей Мартынов загъта:
«Я хочу напомнить, что это тот самый грузинский патриарх, который в середине 1990-х годов поддерживал этнический геноцид в Грузии и в своих проповедях отказывал в праве рожать детей осетинам и абхазам. Это тот самый человек, который приветствовал то, что делал Саакашвили в Грузии, благословил несколько военных операций и агрессию 2008 года в Южной Осетии. Я не думаю, что с течением лет он каким-то образом изменился».
Тугмондаг æмæ тугæй ахуырст пæлæзджын ныфс æвæры стыр уырыссаг-гуырдзиаг хæлардзинадæй, кæд æмæ йын Уæрæсе «йæ зæххытæ фæстæмæ раздаха», уæд. Фæлæ хатыр нæ куры. Уымæн æмæ дзы уый ничи домы.
Æниу алкæмæн йе 'мбисонд йæхи, фæлæ мæ дисы æфтауы нæхи адæмы позици, Уæрæсе гуырдзиаг Меорейы домæныл сразы уыдзæн æви нæ, уый фæдыл:
«Но пока Россией управляют такие мудрые руководители, как В. Путин и Д. Медведев, ее позиции в отношении независимости Южной Осетии и Абхазии останутся неизменными».
Фырдиссагæй дæ риуы кард ныссадз æмæ дæ туджы цъыртт нæ рахъардзæн!
Уый, кæй зæгъын æй хъæуы, афтæ у. Дунейы цæсты, йæ адæмы цæсты йæхи ничи æгад кæны, йæ равзæрст фæндагыл фæстæмæ ничи лидзы, фæлæ нæ Ирыстон æрмæст абонæн хъæуы?.. Мæ доны къусæй дæр мæ Хуыцауы хаймæ фыццаг Путин æмæ Медведевы цæрæнбонæн скувын, уымæн æмæ нын нæ хъæбулты бынтон скуынæгæй уыдон бахызтой, уыдоны фæрцы цæрæм, фæлæ уыцы «пока»-йы фæстæ та цы уыдзæн?..
Уымæй диссагдæр та стырдæр политикæйы зындгонд архайæджы цæс-тæнгас у:
«Частично согласен с Мартыновым и политолог, депутат Госдумы Вячеслав Никонов («Единая Россия»), полагая, что «эра Саакашвили пока еще не закончена». Цæй мидæг ис йæ диссаг æмæ риссаг? Уым дæр та - «пока»! Никоновы дада Молотов Иосеб Джугъашвилийы коллегæ кæй уыд, уымæн, чизоны, исты фæстиуæг ис, фæлæ ацы мæнг дунейы дугивæнты сæрфат агурын кæй фæзын, диссаг уый у. Ахæм дунейы та æнхъæлмæ кæсæн ис алцæмæ дæр. Дæс æмæ ссæдз азы размæ искæй бауырныдтаид, тагъд Советон Цæдис кæй нал уыдзæн, уый? Никæй. Дыууæ-æртæ азы размæ мæн дæр нæ бауырныдтаид, искуы Путин гуырдзиаг фашизмы иууыл тæригъæдджындæр лидер Илия Меорейы тугæй-дзаг къух райсдзæн, уый. Цæмæннæ? Уымæн æмæ уæлион царды мад, ныййарæг суæвынæй стырдæр амонд нæй. Æмæ уæдæ мингай сылгоймæгтæн уыцы стыр амонд бавзарыны бар байсыны фæндон кæй дзыхæй схауд, зæххыл сабырад æмæ адæмты 'хсæн уарзондзинад тауын кæй хæс у, афтæмæй адæмы, уыцы нымæцы уырыссаг адæмы цæгъдынмæ дæр, дзуар-æфтаугæйæ хæст чи разæнгард кодта, уыцы … Не стыр поэт Грис афтæ фыста: «Æлгъыст фæуæд, лæг марынæн фыццаг кæй зонды фæзынд 'рымысын хæ-цæнгарз!» Хæцæнгарз чи ‘рымысыд, æмæ дзы адæймаджы чи мары, уый æлгъыстаг кæм у, уым патриарх уæвгæйæ марынмæ чи аминди кæны, уый æлгъыстагæйæлгъстагдæр куы у.
Лæгмартæ дæр ма сæ тæригъæдтæ ссыгъдæг кæнынмæ сæхи аргъуанмæ куы феппарынц!..
Дымгæ бон чердæм азилын хъæуы, уый чи нæ зоны, ахæм адæймаг дæр æй хъуамæ æмбарит, æнæ Уæрæсе махæн фæцæрæн æмæ уæвæн кæй нæй. Фæлæ махæн нæ бон у æрмæстдæр уый æмбарын, стыр Уæрæсейæн зонд амоныны бон æмæ бар нын нæй. Зæгъгæ исчи æхсæвыгон бахъуызыд æмæ Уæрæсейы зæххæй Хуссар Ирыстоны зæххы йас гæппæл хæсгардæй ралыг кодта, уæд ын йæ мады æхсырау батаид, уымæн æмæ йæ ничи фæхатид. Уымæн æмæ ахæм стыр бæстæ у. Стыр бæстæ-йæн та йæ геополитикон интерестæ дæр афтæ стыр вæййынц. Чысыл адæмтæ, чысыл бæстæтæн Хуыцауæй нывгонд у, цæмæй сæ бынат зоной дунейы тыгъдады, фæлæ уый афтæ нæ нысан кæны, æмæ уыцы бынаты тæрхъусы лæппынтау нæ сæртæ кæрæдзи хъæбысты нытъыссæм, æмæ нæ бонзонгæ хъысмæтыл æгомыгæй кæуæм… Къамбецтæ, дам, фæхыл сты æмæ родты сæ быны ныцъæл кодтой. Къамбецтæ стыртæ æмæ тыхджынтæ сты, родтæ - чысыл æмæ æдых, фæлæ родтæ та тæлтæгдæр кæй сты, уый куы æмбарой, уæд дзы фылдæр аирвæздзæн къамбецты къæхты бынæй. Мах та августы хæсты нæ туджы малы кæ-ронмæ фæцæйхуыдуг кодтам. Чизоны, æцæгæй дæр, æндæр гæнæн нæ уыд. Чизоны, фæлæ мах цы сарæзтам уый тыххæй, цæмæй æндæр гæнæн уыдаид?.. Куырис, дам, сыгъд æмæ йæ бæт-тæн худтис мах, ирон адæм, нæ историйы фæндонмæ гæсгæ цæрæм Кавказы сæйраг хохрагъы фæйнæ фарс, саргъыл æвæрд хордзены дыууæ цæстау. Иу цæст дзы куы æрхауа, уæд иннæмæн дæр æнææрхаугæ нæй. Бæл-вырддæр зæгъгæйæ, нæй æмæ хъуамæ ма уа Хуссар Ирыстоны проблемæ кæнæ Цæгат Ирыстоны проблемæ. Ис æмæ хъуамæ уа ирон адæм æмæ Ирыстоны проблемæ! Чизоны йæ æмбаргæ кæнæм, фæлæ уый афтæ кæй у, уый искуы æххæстæй бауырнын кодтам ацы мæнг дунейы дзыллæтæн?..
Æссæдз азæй фылдæр хъæр кæнæм, æмæ агурæм Национ Идейæ. Фæ-лæ кæм ис æмæ йæ куыд агурæм? «Адæмæн уал сæ крышатæ саразæм, æмæ стæй не 'взаджы хъысмæтыл дæр дзурдзыстæм» - уый национ идейæ райхъал кæнынæн ахъазгæнæг позици у?!.
Нæ алфлæмблай та алчи дæр цæры йæхи цардæй, политикон дуне æрсдонау абухы, фæйлауы, фæлæ йын абухгæ цæвæнты кæнæ нæ фыртыхджынæй нæ хатæм, кæнæ та куырмæфсон скодтам. Гуырдзы сæ быцъынæг скъуынынц, «сæ сæфт территоритæ» фæстæмæ разадхыныл, мах та сыл сусæг-æргом худгæ кæнæм, ома, сæ гæндзæхтæ æнæхъуаджы цæгъдынц. Уæддæр сæм, хæфс калмы дзыхмæ йæхи къахæй куыд быра, афтæ бырæм. Уæдæ, дам, куыд? Куынæ æмбæлæм, куынæ ныхас кæнæм, уæд сын æй куыд хъуамæ бамбарын кæнæм, нæ хæдбардзинад банымайынæй хуыздæр фæ-рæз сын кæй нæй, уый?.. Худгæ кæнæм æви кæугæ?.. Кæмæн цы æмбарын кæнæм? Чи дæ фæнадта, уымæн æй дæхæдæг куынæ зæгъай, уæд æй йæхæдæг нæ зоны?.. Стæй æрцæуынц æмæ ам сæхи хылгæнæг скæнынц, мах, дам, афтæ нæ загътам, нæ ныхæстæ, дам, нын сзыгъуыммæ кодтой. Æмæ уæдæ куыд æнхъæлдтат?.. Уыцы æнæ-хицауадон æмвæзадыл фембæлдты-тæн дунейы æхца чи калы, уыцы фæсарæйнаг организацитæ махæй æдылы-дæр сты? Æви сæ зæрдæ махыл риссы?.. Мах мæт сæ куы уаид, уæд сын августы хæсты уайдзæф уæддæр цæмæннæ бакодтой? Уанцон нæу! Нал дæр фæндзæм скъолайы уæлмæрды зæрдæхудтæй тæрсæм, нал дæр Зары трагедийы амæттæгты хъæрзын хъусæм, нал дæр... Куыд æнхъæл стут, уæдæ, - уæ гуырдзиаг æмныхасгæнджытæй, уæ алы дзырдмæ сæ сæртæ æркъул кæндзысты æмæ уын хæдбардзинад къамбецуæрдоныл мезурнетимæ æрбаласдзысты? Нæ йæ хъуыды кæнут, уартæ æстайæм азты кæрон ленингойраг ирон сылгоймаг гуырдзиаг телеуынынадæй афтæ куы радзырдта: «мæнмæ худинаг кæсы, ирон кæй дæн»?.. Æцæгæй куыд уыд, уый дæр зонут: сылгоймаджы бафарстой, цы цæстæй, дам, кæсыс «Адæмон ныхасы» архайдмæ. Уый сын загъта: «мæнмæ худинаг кæсы, ирон кæй дæн, афтæмæй «Адæмон ныхасы» архайдимæ зонгæ кæй нæ дæн, уый».
Уæдæ афтæ!
Бирæгъ йæ кæнон зæнгыл нæ уадзы. Уый ма фыстæ дæр куы æмбарынц, æмæ йæ фенгæйæ авд æфцæгæй куы ахизынц, мах та адæм куы стæм. Дунейы адæмтæ сæ сомбоныл хъуыды кæнынц, стыр политикæйы æмдзу кæнынц, мах та алы лыстæг хабæртты тыххæй дæр кæрæдзи хъуынхъис хæрæм. Гуырдзы æмæ сæ сæрхъызойтæ ныфсджынæй тох кæнынц «сæ зæххытæ» фæстæмæ сæхи бакæныныл. Мах нæхи нæ фæрсæм, ахæм ныфсджын цæмæн сты, уымæй. Нæ дæр ууыл хъуыды кæнæм, уый тыххæй сын нæхæдæг дæр исты æфсон радтам æви нæ…
Нæ зонд нын кæнæ хæсты тас бакъуырма кодта, кæнæ æнустæм хæдбар паддзахад кæй уыдзыстæм, уыцы циндзинад, - фæлæ нæм бирæтæ райдыдтой, Ирыстоны чи ныууæй кодта æмæ гуырдзыйы зæвæттæ чи стæры, уыдоны сæрыл хæцын дæр. Президент, дам, дзы кæй куыстæй систа, кæмæн куыст нæ лæвæрдта, æмæ уæдæ цы фæуыдаиккой?.. Гамсахурдиа дæр, Шеварднадзе æмæ Саакашвили дæр куыстæй цы гуырдзиæгты систой æмæ хъизæмайраг кæй фæкодтой, уыдон нымæцы бæрц мах, Хуссарæй зæгъай æви Цæгатæй, сабийæ зæрондмæ куы банымайæм, уæддæр не стæм. Уый бæрц адæмæй иу махмæ ралыгъд æмæ Женевæйы æппæт дунейы раз ирон адæмы номæй æцæгæй азымджын чи у, уыцы азымджын гуырдзыйы азымджын кæны?!.
Кæнæ… Мах ам стæм æмæ алцы дæр зонæм, цы нæм æрцыд, уый нæхи сæртыл бавзæрстам. Æмæ нæ афтæ фæнды, цæмæй нын нæ рæстдзинад æгас дунейы дзыллæтæ дæр зоной. Фæлæ афтæ нæу. Уыдонмæ цы бахуын кæнынц, уый сын у рæстдзинад.
Зæгъæм, нæ паддзахады сæргълæууæг Тыбылты Леонид фидарæй загъта йæ позици: цалынмæ Гуырдзыстон басæтта, цалдæр геноцид нын кæй сарæзта, ууыл, цалынмæ йæ къух æр-фысса тыхæй ма спайда кæныны фæдыл документыл, цалынмæ нын нæ хæдбардзинад банымайа, уæдмæ нæ йемæ ницы ныхасаг ис.
Уыцы позициимæ, базонгæ уыдаиккой дунейы дзыллæтæ дæр. Фæлæ сын, гуырдзиæгтæ æмæ ирæтты кæрæдзиимæ æмбæлын кæныныл дунейы æхца чи калы, уыдон та уырнын кæнынц æндæр цыдæр. Ома, сымах президентмæ цæмæн хъусут, уый йæ бы-нат хъахъхъæны, сымах хъуамæ кæсат, хицауиуæгадмæ чи ницы бар дары, уыцы ирæттæм - тынг дзæбæх æмбæлынц æмæ ныхас кæнынц гуырдзиæгтимæ. Æмæ сæ уыдоны ныхас тынгдæр уырны, уымæн æмæ уыдон сæхи сты. Стæй сын цы уырнын кæнынц, уым, уыдоны цæстæнгасæй логикæ дæр ис.
... Гæнæн ис æмæ Ирыстоны алчи дæр уарза йæхирдыгонау, фæлæ цæмæй Ирыстон Ирыстон хуыйна, уый тыххæй йæ хъуамæ уарзæм иу уарзтæй - хъæбулы уарзтæй. Йæ сомбон та аразгæ у æрмæстдæр æмзондæй, нæ иудзинадæй.
ГÆБÆРАТЫ Юри
«Хæхтæй хуыздæр гæнæн ис æрмæстдæр уой хæхтæ». Адæмæй хуыздæр та чи хъуамæ уа адæмæн сæхи йедтæмæ? Фæлæ никуы уыд афтæ, нæу, æмæ, æвæццæгæн нæ уыдзæн. Адæм сты цард аразæг, кæд цардфæлдисæг æрдз у, уæддæр. Фæлæ уый цы хуызæн цард у! Тыхджындæр æргæвды æдыхдæры, раст у æви зылын, уымæ æнæкæсгæйæ. Тыхджындæрæн йæ ных бакъуырæг нæй, кæд йæхицæй тыхджындæртæ ис, уæддæр. Раст у, æдыхы сæрыл дæр сдзурæг, сæрылхæцæг разыны. Фæлæ æрмæстдæр уæд, кæд æмæ уыцы сæрылхæцæгæн æдыхы сæрыл рахæцын пайда уа. Уый - адæймагады сæйраг моралон гакк. Афтæмæй дзурæм: рæстдзинад, сæрибардзинад, æмразыдзинад, хæлардзинад æмæ, хæйрæг сæ нымайæд, нæхи цæмæйты сайæм, фæлæ хæйрæджы дæр чи нæ уырны, уыцы рæсугъд ныхæсты.
Стыр советон бæстæйы ма «хотæ æмæ æфсымæртæй» куы цардыстæм, уæд арæхдæр хъуыстам ацы рæсугъд ныхæсты. Дзæбуг æмæ хъæсдарæджы алыварс уыдтам алыгъуызон цæсгæмттæ: сауæй, урсæй зæгъай, бурæй иууылдæр хотæ æмæ æфсымæртæ. Бакуырм стæм алыгъуызон лозунгтæм кæсынæй, цы ран иронæй-гуырдзиагæй, сомихагæй-тæтæйрагæй иууылдæр уыдыстæм иу стыр хæдзары цæрæг бинонтæ.
Стæй, уыцы стыр хæдзарæн йæ бинаг хъæдтæ куыддæр базмæлыдысты, афтæ уыцы «æфсымæртæй» иу иннæйы хурхмæ кард ныддардта, йæ зæронд мады æнгуылдз ын æд къухдарæн ралыг кодта, йæ зæронд фыды æфсæр ын æд сыгъзæрин дæндаг стыдта, йæ цæссыгамæхст хойы йын йæ фæрсты туг калгæ тугæйдзаг тæрхæгмæ баласта… Æмæ æвдай азы цы алыгъуызон «æфсымæрон» цæсгæмттимæ лозунгтæм кæсгæйæ бакуырм стæм, уыдон ма уыдысты æрмæстдæр фашизмы аууондарæнтæ. Уымæн æмæ уыцы сырдон митæм кæсæг иннæ «хотæ æмæ æфсымæртæй» макæ зæгъæг нæ разынд.
Цæмæн? Уымæн æмæ уый тыхмызт æфсымæрдзинад уыд, тыхарæзт хæлардзинад. Сæгъ æмæ бирæгъæн иу кæрты кæнæн кæй нæй, уый фыййау дæр куы æмбары, уæд æй æппæт адæмты фыд Иосеб Джугъашвили не 'мбæрста, æссæдзæм азы Ирыстоны хуссар хай фæнык чи фестын кодта, уыцы тугмондаг адæм æмæ сæ амæттæгтæй цы кадавар адæм баззад, уыдонæн иу хæдзары цæргæйæ кæй нæу, уый? Кæнæ йæ нæхæдæг не 'мбæрстам уал азы дæргъы, нæ лæмæгъдзинад сын куы 'вдыстам, нæ уарзондзинад сын тыхæй куы хъардтам, уæд? Нæ чызджыты сæм моймæ куы 'рвыстам, иу гуырдзиаджы хатырæй-иу фынгыл ссæдз иронæй гуырдзиагау куы куывтам, уæд цæуыл хъуыды кодтам?.. Æниу абон цæуыл хъуыды кæнæм? Не 'нусон знæгтимæ куы иу ран, куы - иннæ ран чи æмбæлы æмæ сын сæ «ари-араломæ» чи хъусы, уыдон дæр æмæ ахæм фембæлдтыл разы чи нæу, уыдон дæр хъуамæ æмбарой иу хъуыддаг: зæххы къорийыл ма иунæг гуырдзиаг куы баззайа, уæддæр йæ уд сисдзæн йæ къухтæ доны агуывзæмæ ивазгæйæ нæ, фæлæ Хуссар Ирыстоны зæххмæ ивазгæйæ.
Нæ лæууынц æмæ не 'рлæудзысты нæ фыдæлты зæхх сæхи хонынæй. Гуырдзы Саакашвилийы йæ амæлæты бонмæ дæр сæ къухтыл хастаиккой, августы хæсты сын сæ æнусон бæллиц куы сæххæст кодтаид, уæд. Сæ Бидзинайы цæмæн «уарзынц», уый дæр æмбæрстгонд у. Æниу сæ махæн цы уæлдай ис - бирæгътæ иууылдæр къуыбырхъустæ сты. Бидзинайы разæй Звиади æмæ Мишикойы систой уæларвмæ, фæлæ дзы иуы тæргæ фæкодтой, иннæ та, алидзын дæр ын куы нал бантыса, уымæй тæрсы. Ахæм адæм сты, æмæ Иванишвилимæ дæр ахæм хъысмæт кæй æнхъæлмæ кæсы, уый дызæрдыгкаг нæу, кæд сын Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы раздахынæй сæ «гуырдзиаг бæллиц»-ыл сæкæр æрызæры, уæддæр.
Æмæ сын мах сæ «бæллицыл» худæм… Афтæмæй та уый худæг нæу. Уымæн æмæ уыдонæн дæр ис тыхджын фарсхæцджытæ, æгæрстæмæй Уæрæсейы дæр.
Ацы бонты хъустæ гуыз-гуыз кодтой, сæ Меорейæн Мæскуыйы «за особые заслуги…» цы дунеон нысаниуæджы преми радтой, стæй Путинимæ кæй фембæлд, уый тыххæй. Кад æмæ йæ цытимæ кæй айстой, «за какие заслуги?», зæгъгæ йæ кæй ничи бафарста, уый у хъуыдыйаг.
Афтæмæй йæ тынг хорз зонынц, чи у æмæ йын цы «сгуыхтдзинæдтæ» ис, уый. Ирон адæмы скуынæг кæнынмæ цалдæр президенты зæрдиаг аргъуыдимæ чи рарвыста, уый ныр урс уæрыкк фестад? Дипломати , стратеги цы сты, уый бамбарынæн академи фæуын нæ хъæуы, фæлæ уанцон нæу! Æви августы хæсты цы уырыссаг фидауынгæнджыты ныццагътой, уыдоны туг сæ бæстæйæн уæлдайаг у? Политикæ дæр хорз у, фæлæ дын дæ хъæбулты цæгъдынмæ цæуæг лæгмартыл дзуæрттæ чи бафтыдта, уымæ хъуамæ де 'рфгуытæ уæддæр ма фелхынцъ кæнай?!. Уый цыхуызæн политикæ у, кæдæм кæнæ цæмæ кæнæг позици у? Дæ адæмы тугæй ахуырст чи у, уыцы фыдызнагæн дæ пъатæ æмæ хъæбыстæ кæнынмæ цы зæрдæ хъуамæ бахæсса? Æрмæстдæр иу лæгæй райхъуыст рæстаг ныхас, фæлæ иу дыууæйæн æфсад нæу. Дунеон эксперт Алексей Мартынов загъта:
«Я хочу напомнить, что это тот самый грузинский патриарх, который в середине 1990-х годов поддерживал этнический геноцид в Грузии и в своих проповедях отказывал в праве рожать детей осетинам и абхазам. Это тот самый человек, который приветствовал то, что делал Саакашвили в Грузии, благословил несколько военных операций и агрессию 2008 года в Южной Осетии. Я не думаю, что с течением лет он каким-то образом изменился».
Тугмондаг æмæ тугæй ахуырст пæлæзджын ныфс æвæры стыр уырыссаг-гуырдзиаг хæлардзинадæй, кæд æмæ йын Уæрæсе «йæ зæххытæ фæстæмæ раздаха», уæд. Фæлæ хатыр нæ куры. Уымæн æмæ дзы уый ничи домы.
Æниу алкæмæн йе 'мбисонд йæхи, фæлæ мæ дисы æфтауы нæхи адæмы позици, Уæрæсе гуырдзиаг Меорейы домæныл сразы уыдзæн æви нæ, уый фæдыл:
«Но пока Россией управляют такие мудрые руководители, как В. Путин и Д. Медведев, ее позиции в отношении независимости Южной Осетии и Абхазии останутся неизменными».
Фырдиссагæй дæ риуы кард ныссадз æмæ дæ туджы цъыртт нæ рахъардзæн!
Уый, кæй зæгъын æй хъæуы, афтæ у. Дунейы цæсты, йæ адæмы цæсты йæхи ничи æгад кæны, йæ равзæрст фæндагыл фæстæмæ ничи лидзы, фæлæ нæ Ирыстон æрмæст абонæн хъæуы?.. Мæ доны къусæй дæр мæ Хуыцауы хаймæ фыццаг Путин æмæ Медведевы цæрæнбонæн скувын, уымæн æмæ нын нæ хъæбулты бынтон скуынæгæй уыдон бахызтой, уыдоны фæрцы цæрæм, фæлæ уыцы «пока»-йы фæстæ та цы уыдзæн?..
Уымæй диссагдæр та стырдæр политикæйы зындгонд архайæджы цæс-тæнгас у:
«Частично согласен с Мартыновым и политолог, депутат Госдумы Вячеслав Никонов («Единая Россия»), полагая, что «эра Саакашвили пока еще не закончена». Цæй мидæг ис йæ диссаг æмæ риссаг? Уым дæр та - «пока»! Никоновы дада Молотов Иосеб Джугъашвилийы коллегæ кæй уыд, уымæн, чизоны, исты фæстиуæг ис, фæлæ ацы мæнг дунейы дугивæнты сæрфат агурын кæй фæзын, диссаг уый у. Ахæм дунейы та æнхъæлмæ кæсæн ис алцæмæ дæр. Дæс æмæ ссæдз азы размæ искæй бауырныдтаид, тагъд Советон Цæдис кæй нал уыдзæн, уый? Никæй. Дыууæ-æртæ азы размæ мæн дæр нæ бауырныдтаид, искуы Путин гуырдзиаг фашизмы иууыл тæригъæдджындæр лидер Илия Меорейы тугæй-дзаг къух райсдзæн, уый. Цæмæннæ? Уымæн æмæ уæлион царды мад, ныййарæг суæвынæй стырдæр амонд нæй. Æмæ уæдæ мингай сылгоймæгтæн уыцы стыр амонд бавзарыны бар байсыны фæндон кæй дзыхæй схауд, зæххыл сабырад æмæ адæмты 'хсæн уарзондзинад тауын кæй хæс у, афтæмæй адæмы, уыцы нымæцы уырыссаг адæмы цæгъдынмæ дæр, дзуар-æфтаугæйæ хæст чи разæнгард кодта, уыцы … Не стыр поэт Грис афтæ фыста: «Æлгъыст фæуæд, лæг марынæн фыццаг кæй зонды фæзынд 'рымысын хæ-цæнгарз!» Хæцæнгарз чи ‘рымысыд, æмæ дзы адæймаджы чи мары, уый æлгъыстаг кæм у, уым патриарх уæвгæйæ марынмæ чи аминди кæны, уый æлгъыстагæйæлгъстагдæр куы у.
Лæгмартæ дæр ма сæ тæригъæдтæ ссыгъдæг кæнынмæ сæхи аргъуанмæ куы феппарынц!..
Дымгæ бон чердæм азилын хъæуы, уый чи нæ зоны, ахæм адæймаг дæр æй хъуамæ æмбарит, æнæ Уæрæсе махæн фæцæрæн æмæ уæвæн кæй нæй. Фæлæ махæн нæ бон у æрмæстдæр уый æмбарын, стыр Уæрæсейæн зонд амоныны бон æмæ бар нын нæй. Зæгъгæ исчи æхсæвыгон бахъуызыд æмæ Уæрæсейы зæххæй Хуссар Ирыстоны зæххы йас гæппæл хæсгардæй ралыг кодта, уæд ын йæ мады æхсырау батаид, уымæн æмæ йæ ничи фæхатид. Уымæн æмæ ахæм стыр бæстæ у. Стыр бæстæ-йæн та йæ геополитикон интерестæ дæр афтæ стыр вæййынц. Чысыл адæмтæ, чысыл бæстæтæн Хуыцауæй нывгонд у, цæмæй сæ бынат зоной дунейы тыгъдады, фæлæ уый афтæ нæ нысан кæны, æмæ уыцы бынаты тæрхъусы лæппынтау нæ сæртæ кæрæдзи хъæбысты нытъыссæм, æмæ нæ бонзонгæ хъысмæтыл æгомыгæй кæуæм… Къамбецтæ, дам, фæхыл сты æмæ родты сæ быны ныцъæл кодтой. Къамбецтæ стыртæ æмæ тыхджынтæ сты, родтæ - чысыл æмæ æдых, фæлæ родтæ та тæлтæгдæр кæй сты, уый куы æмбарой, уæд дзы фылдæр аирвæздзæн къамбецты къæхты бынæй. Мах та августы хæсты нæ туджы малы кæ-ронмæ фæцæйхуыдуг кодтам. Чизоны, æцæгæй дæр, æндæр гæнæн нæ уыд. Чизоны, фæлæ мах цы сарæзтам уый тыххæй, цæмæй æндæр гæнæн уыдаид?.. Куырис, дам, сыгъд æмæ йæ бæт-тæн худтис мах, ирон адæм, нæ историйы фæндонмæ гæсгæ цæрæм Кавказы сæйраг хохрагъы фæйнæ фарс, саргъыл æвæрд хордзены дыууæ цæстау. Иу цæст дзы куы æрхауа, уæд иннæмæн дæр æнææрхаугæ нæй. Бæл-вырддæр зæгъгæйæ, нæй æмæ хъуамæ ма уа Хуссар Ирыстоны проблемæ кæнæ Цæгат Ирыстоны проблемæ. Ис æмæ хъуамæ уа ирон адæм æмæ Ирыстоны проблемæ! Чизоны йæ æмбаргæ кæнæм, фæлæ уый афтæ кæй у, уый искуы æххæстæй бауырнын кодтам ацы мæнг дунейы дзыллæтæн?..
Æссæдз азæй фылдæр хъæр кæнæм, æмæ агурæм Национ Идейæ. Фæ-лæ кæм ис æмæ йæ куыд агурæм? «Адæмæн уал сæ крышатæ саразæм, æмæ стæй не 'взаджы хъысмæтыл дæр дзурдзыстæм» - уый национ идейæ райхъал кæнынæн ахъазгæнæг позици у?!.
Нæ алфлæмблай та алчи дæр цæры йæхи цардæй, политикон дуне æрсдонау абухы, фæйлауы, фæлæ йын абухгæ цæвæнты кæнæ нæ фыртыхджынæй нæ хатæм, кæнæ та куырмæфсон скодтам. Гуырдзы сæ быцъынæг скъуынынц, «сæ сæфт территоритæ» фæстæмæ разадхыныл, мах та сыл сусæг-æргом худгæ кæнæм, ома, сæ гæндзæхтæ æнæхъуаджы цæгъдынц. Уæддæр сæм, хæфс калмы дзыхмæ йæхи къахæй куыд быра, афтæ бырæм. Уæдæ, дам, куыд? Куынæ æмбæлæм, куынæ ныхас кæнæм, уæд сын æй куыд хъуамæ бамбарын кæнæм, нæ хæдбардзинад банымайынæй хуыздæр фæ-рæз сын кæй нæй, уый?.. Худгæ кæнæм æви кæугæ?.. Кæмæн цы æмбарын кæнæм? Чи дæ фæнадта, уымæн æй дæхæдæг куынæ зæгъай, уæд æй йæхæдæг нæ зоны?.. Стæй æрцæуынц æмæ ам сæхи хылгæнæг скæнынц, мах, дам, афтæ нæ загътам, нæ ныхæстæ, дам, нын сзыгъуыммæ кодтой. Æмæ уæдæ куыд æнхъæлдтат?.. Уыцы æнæ-хицауадон æмвæзадыл фембæлдты-тæн дунейы æхца чи калы, уыцы фæсарæйнаг организацитæ махæй æдылы-дæр сты? Æви сæ зæрдæ махыл риссы?.. Мах мæт сæ куы уаид, уæд сын августы хæсты уайдзæф уæддæр цæмæннæ бакодтой? Уанцон нæу! Нал дæр фæндзæм скъолайы уæлмæрды зæрдæхудтæй тæрсæм, нал дæр Зары трагедийы амæттæгты хъæрзын хъусæм, нал дæр... Куыд æнхъæл стут, уæдæ, - уæ гуырдзиаг æмныхасгæнджытæй, уæ алы дзырдмæ сæ сæртæ æркъул кæндзысты æмæ уын хæдбардзинад къамбецуæрдоныл мезурнетимæ æрбаласдзысты? Нæ йæ хъуыды кæнут, уартæ æстайæм азты кæрон ленингойраг ирон сылгоймаг гуырдзиаг телеуынынадæй афтæ куы радзырдта: «мæнмæ худинаг кæсы, ирон кæй дæн»?.. Æцæгæй куыд уыд, уый дæр зонут: сылгоймаджы бафарстой, цы цæстæй, дам, кæсыс «Адæмон ныхасы» архайдмæ. Уый сын загъта: «мæнмæ худинаг кæсы, ирон кæй дæн, афтæмæй «Адæмон ныхасы» архайдимæ зонгæ кæй нæ дæн, уый».
Уæдæ афтæ!
Бирæгъ йæ кæнон зæнгыл нæ уадзы. Уый ма фыстæ дæр куы æмбарынц, æмæ йæ фенгæйæ авд æфцæгæй куы ахизынц, мах та адæм куы стæм. Дунейы адæмтæ сæ сомбоныл хъуыды кæнынц, стыр политикæйы æмдзу кæнынц, мах та алы лыстæг хабæртты тыххæй дæр кæрæдзи хъуынхъис хæрæм. Гуырдзы æмæ сæ сæрхъызойтæ ныфсджынæй тох кæнынц «сæ зæххытæ» фæстæмæ сæхи бакæныныл. Мах нæхи нæ фæрсæм, ахæм ныфсджын цæмæн сты, уымæй. Нæ дæр ууыл хъуыды кæнæм, уый тыххæй сын нæхæдæг дæр исты æфсон радтам æви нæ…
Нæ зонд нын кæнæ хæсты тас бакъуырма кодта, кæнæ æнустæм хæдбар паддзахад кæй уыдзыстæм, уыцы циндзинад, - фæлæ нæм бирæтæ райдыдтой, Ирыстоны чи ныууæй кодта æмæ гуырдзыйы зæвæттæ чи стæры, уыдоны сæрыл хæцын дæр. Президент, дам, дзы кæй куыстæй систа, кæмæн куыст нæ лæвæрдта, æмæ уæдæ цы фæуыдаиккой?.. Гамсахурдиа дæр, Шеварднадзе æмæ Саакашвили дæр куыстæй цы гуырдзиæгты систой æмæ хъизæмайраг кæй фæкодтой, уыдон нымæцы бæрц мах, Хуссарæй зæгъай æви Цæгатæй, сабийæ зæрондмæ куы банымайæм, уæддæр не стæм. Уый бæрц адæмæй иу махмæ ралыгъд æмæ Женевæйы æппæт дунейы раз ирон адæмы номæй æцæгæй азымджын чи у, уыцы азымджын гуырдзыйы азымджын кæны?!.
Кæнæ… Мах ам стæм æмæ алцы дæр зонæм, цы нæм æрцыд, уый нæхи сæртыл бавзæрстам. Æмæ нæ афтæ фæнды, цæмæй нын нæ рæстдзинад æгас дунейы дзыллæтæ дæр зоной. Фæлæ афтæ нæу. Уыдонмæ цы бахуын кæнынц, уый сын у рæстдзинад.
Зæгъæм, нæ паддзахады сæргълæууæг Тыбылты Леонид фидарæй загъта йæ позици: цалынмæ Гуырдзыстон басæтта, цалдæр геноцид нын кæй сарæзта, ууыл, цалынмæ йæ къух æр-фысса тыхæй ма спайда кæныны фæдыл документыл, цалынмæ нын нæ хæдбардзинад банымайа, уæдмæ нæ йемæ ницы ныхасаг ис.
Уыцы позициимæ, базонгæ уыдаиккой дунейы дзыллæтæ дæр. Фæлæ сын, гуырдзиæгтæ æмæ ирæтты кæрæдзиимæ æмбæлын кæныныл дунейы æхца чи калы, уыдон та уырнын кæнынц æндæр цыдæр. Ома, сымах президентмæ цæмæн хъусут, уый йæ бы-нат хъахъхъæны, сымах хъуамæ кæсат, хицауиуæгадмæ чи ницы бар дары, уыцы ирæттæм - тынг дзæбæх æмбæлынц æмæ ныхас кæнынц гуырдзиæгтимæ. Æмæ сæ уыдоны ныхас тынгдæр уырны, уымæн æмæ уыдон сæхи сты. Стæй сын цы уырнын кæнынц, уым, уыдоны цæстæнгасæй логикæ дæр ис.
... Гæнæн ис æмæ Ирыстоны алчи дæр уарза йæхирдыгонау, фæлæ цæмæй Ирыстон Ирыстон хуыйна, уый тыххæй йæ хъуамæ уарзæм иу уарзтæй - хъæбулы уарзтæй. Йæ сомбон та аразгæ у æрмæстдæр æмзондæй, нæ иудзинадæй.
ГÆБÆРАТЫ Юри
Источник - Газета Хурзарин.
Уважаемый посетитель, Вы зашли на сайт как незарегистрированный пользователь.
Мы рекомендуем Вам зарегистрироваться либо войти на сайт под своим именем.
Мы рекомендуем Вам зарегистрироваться либо войти на сайт под своим именем.
Комментарии (0)
-
-
0 / 0
-
Информация
Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.
Нашли ошибку?