ХОРЗДЗИНАД   МА РОХ КÆНÆМ

 

Республикæ Хуссар Ирыстоны сæ тæмæны бацыдысты  президентон æвзæрстытæ. Нæ телевизорты экрантæй æмæ газетты фæрстæй та нæм  рагудзи кодтой  зонгæ æмæ æнæзонгæ цæсгæмттæ.Сæ иуæй-иутæ ацы кандидаттæй Хуссар Ирыстоны уæззау заманты, вазыгджын хабæртты уыдысты аууоны, уыдысты дард  рæтты, фæлæ ныр, æвзæрстыты агъоммæ фæактивон сты, систы мæлгъæвзаг æмæ рæдау, æрымысыдысты кæддæр кæцæй рацыдысты æмæ кæй ферох кодтой, уыцы хъæуты, хæстæджыты, зонгæты, хъæубæсты. Сæ  зæрдæтæ «риссынц» нæ адæмы бартыл, ныфсытæ сын æвæрынц дзæнæттон цардæй. Фæлæ сын адæм  уынынц  сæ  удты  æмбæхст «æхсæдæнтæ».

Кандидаттæй Президенты къæлæтджынмæ чи тырны, чи бырсы.  уыдоны ‘хсæн ис Хуссар Ирыстоны фарныл, йæ сомбоныл удæй æмæ зæрдæйæ чи риссы, ахæмтæ  дæр.Фæлæ дзы  ис ахæмтæ æмæ  Ирыстоны хъысмæт тынг кæй не ‘ндавы, цытуарзаг æмæ кадылмард чи у, æрмæстдæр йæхи гуылы бын арт чи æндзары.Уыцы «ахæмтæ» аххосджын кæнынц   Хуссар Ирыстоны  Президенты, стæй  хицауады бæрнон  адæймæгты  алыгъуызон лыстæг цардуагон  хъуыддæгты. Æмæ сæ бамбарæн ис, уымæн æмæ  сæ нысан  Хуссар Ирыстоны «сæрхъуызойтæн» у  æппæт мадзæлттæй дæр сæ «тыхстдзинад» президентон æвæрстыты агъоммæ равдисын.Уымæ гæсгæ нæ ауæрдынц мæнг дзурыныл, даутæ кæныныл, цъыф калыныл. Æмæ кæд кандидаттæй иуæй-иутæ сæ цæсгæмттыл бæзджын  агъудтæ  бакодтой,уæддæр сæ адæм зонынц. Уымæн æмæ адæймаджы æрдзон фæтк æмæ интуицийæн æмбал нæй. Уый зоны авд дæлдзæхы дæр цытæ фæцæуы, уый. Стæй ма мæ зæгъын фæнды, уый æмæ  цæмæй адæймаг адæймаджы  рис зæрдæйæ æнкъара, уый тыххæй хъæуы йемæ цæрын  æмæ сын сæ цардыуаг зонын. Адæм абон нал æууæндынц былдауæн æмæ зæрдæвæрæн ныфсытыл,  уымæн æмæ сын зонынц сæ аргъ. Стæй сæ сайгæ дæр ничиуал фæкæндзæн. Уыцы рæстæджытæ  адымдтой. Ныртæккæ у æндæр  дуг, æндæр монон æмæ удварнон интерестæ æмæ æууæлтæм тырнынц нæ адæм æмæ нæ фæсивæд.

  Абон  нæ кæстæр фæлтæр, хъыгагæн, нæма ссæрибар сты  хæсты хурхгæнæн аууонæй  æмæ удмарæг  зондахастæй. Фæсивæдæн нæй йæхи сæрмагонд бархъомыс, йæхи индивидуалон разæнгарддзинад. уымæ гæсгæ  архайын  хъæуы  цæмæй  нæ кæстæртæ активонæйдæр  архайой Хуссар Ирыстоны мидцарды.  Фæсивæдæн  хъæуы  сæ зондахаст фæивын, цæмæй хуыздæр  зоной æмæ æмбарой   Хуссар Ирыстонæн йæ хæрзгæнæг  дæр   æмæ йæ фыдбылызхæссæг дæр чи у, уыдоны.

 Уымæн æмæ ног паддзахады къултæ, цæмæй фидар æмæ æндон уой, уый  фылдæр  аразгæ у   нæ фæсивæдæй, фидæны цардæн йæ мæсыгамайджытæ уыдон сты.

Ирон адæмыл бирæ хæттыты  æрцыд зындзинæдтæ æмæ уæззау хъуыддæгтæ, æрцыдис иу сыл бæсты сæфт дæр, фæлæ уæддæр сæ удвæллойæ цард ардтой хæхты уынгæг цъассыты, карз æмæ тызмæг уавæрты. Аккаг ныхкъуырд   ирон адæм лæвæрдтой балбирæгътау иу сæм чи лæбурдтой, уыцы  фыдызнæгтæн. Уымæн ирд æвдисæн сты Алыккаты  Хазбийы, Коцты Бегайы,Томайты Мæхæмæты, Гæззаты Гадойы æмæ иннæ ирон хъæбатырты тугкалæн тохтæ æмæ лæгдзинæдтæ. Уæд уыд ахæм карз заман æмæ дуг, æмæ ирон адæм иудадзыг сæ хæцæнгæрзтæ  дардтой ифтыгъдæй сæ кæрдтæ та фæцъортæввонгæй. Æмæ сын уымæ гæсгæ тыхгæнæг тых никуы ссардта, ничи сæ басаста. Цагъары  худинаджы къæлæт хæссыны бæсты иу ирон лæг кæддæриддæр   æвзæрста мæлæт.

Абон «нæ ирвæзынгæнæг нæхæдæг» афтæ нын фæдзæхста ивгъуыд æнусы 90-æм азты нæ номдзыд поэт  æмæ  ахуыргонд, дзæнæтыбадинаг  Джыккайты Шамил.

Абон  ног   демократон  паддзахад -  Хуссар Ирыстоны  цæргæйæ мах, ирæтты, фæбæрзонддæр кæнын хъæуы нæ национ сæрыстырдзинад, нæ зондахаст, нæ хъуыдыты равг. Ирон æмбисонд цæйау фæзæгъы: «дон йæ рагон фæд куы нæ агура,уæд ын тас у фесæфынæй».

Æз кæддæриддæр  мæ сæрæй ныллæг кувын  Ирыстоны сæрвæлтау йæ  цард дæр æвгъау кæмæ нæ кастис, ахæм цæхæрцæст æмæ нæртон ирон лæппуты   лæгдзинæдты раз.

 Ивгъуыд æнусы 90-æм æмæ  августы  2008 –æм азты сæ æз федтон постыты  лæугæйæ  æмæ  баррикадæты уæвгæйæ,  федтон сæ карз тохты рæстæг чи фæмард, уыцы æмгæрттыл сæ цæссыг   сусæгæй калгæйæ. О, уыцы лæппуты фæрцы гуырдзиаг сæркъуыртæн нæ бантыст Хуссар Ирыстоныл цагъары къæлæт бакæнын, уымæн сын ссис æнæсæттон мæсыг нæ бæстæ. Æмæ нын кæд абон  Стыр Уæрæсе æххуыс кæны алывæрсыгæй дæр,уæддæр  нæ амонды мæсыг самайын абон  кæсы нæхимæ. Уымæ гæсгæ мах равдисын хъæуы  нæ адæмы æппæты  арфæйагдæр æмæ  хуыздæр миниуджытæ, нырыккон цивилизацигонд мадзæлттæ. Цæй æмæ æрымысæм, нæ фыдæлтæ нын цы æвæджиауы æмæ æгъуыстаджы фарн, æгъдау  æмæ æфсарм ныууагътой, уый. Нæхи хъуамæ знæгты фæндиаг ма фæкæнæм. Не знæгты æндæр ницы хъæуы, сæ нысан у, цæмæй нæ кæрæдзиуыл  сардауой  æмæ нын не уæнгтыл  сæ маргæйдзаг рæхыстæ бабæттой. Æмæ абон  Хуссар Ирыстоны  царды фæтк фехалынмæ чи тырны, змæст æмæ дзы æмтъерыдзинад  саразынмæ чи  хъавы, уыдон хъуамæ бамбарой, кæд ма сæ удты æмæ сæ зæрдæты   ирон намысæн  йæ  фæд баззад, уæд, сæ агрессивон архайд  æмæ тыхмитæ кæй кæнынц  нæ адæмы фыдбылызмæ æмæ фыдвæндмæ, уый.

Абон æнæджелбедт æмæ æнæбындур хахуырты бын кæй фæкодтой, уыцы Президент Кокойты Эдуард  Хуссар Ирыстонæн æрхаста сæрибардзинад æмæ хæдбардзинад. Йæ фæрцы абон хуссайраг ирæттæ сæ райгуырæн къæстæм цæуынц æдасæй, хъыгдарæг сæ нæй, ничи  уал  рахизын кæны  раздæры хуызæн нæ ирон сылгоймæгты æмæ сæ æнæфсармæй ничиуал ысгары,хынджылæг æмæ сæ джидзæг ничиуал кæны.  Æмæ Эдуарды «критикæгæнджытæ» уыдæттæ цæуылнæ хынцынц? Цæмæн тагъд  ферох кодтой  нæ цыфыддæр знæгты æвирхъау митæ.

 Нæ адæмæн  абон æппæты ахсджиагдæр æмæ æвæджиаудæр уæлахиз у нæ сæрибардзинад æмæ нæ хæдбардзинад. Кокойты Эдуард сæххæст кодта йæ ныхас, Хуссар Ирыстоны æркодта хæдбар паддзахадмæ, ног царды  уаг æмæ  фæткмæ. Æмæ йыл цыфæнды даутæ кæной мæнгуд «патриоттæ»,алыхуызон хамелеонтæ, уæддæр йæ ном,йæ мыггаг,йæ лæгдзинад сыгъзæрин дамгъæтæй фыст æрцæудзысты  Ирыстоны æмæ Уæрæсейы историйы.Уымæн æмæ  Балсæджы цалхау  царды дуг ничи бауромдзæнис.

Президентон æвзæрстыты та мах хъуамæ схъæлæс кæнæм Кокойты Эдуардау Хуссар Ирыстонæн фарн æмæ цардамонд чи æрхæсса, ахæм адæймагыл.

 

                                                                                 Дыгъуызты Тенгиз,

 

                                                               Уæрсейы Федерацийы   

                                                               Фысджыты æмæ Журналисты      

                                                               цæдисты уæнг.