ÖӔÌӔÍ ÕӔÖÖӔ ÊӔÍÛ «ÑÒÛÐ ÍÛÕÀÑ» ÈÐÎÍ ÁӔÐӔÃÁӔÒÒÛ ÁÎÍÒÛ, ÊӔÍӔ, ÖÛ ÁÀÐ ÄÀÐÛ ÊÚÓÛÐÈÑӔÐ ÓÀÑÒÛÐÄÆÈÉÛ ÁÎÍÌӔ?
Ӕç ìӕõӕäӕã äӕð àöû ôàðñòû ôӕäûë êӕääӕð ôûñòîí (öӕìӕé Óàñòûðäæèéû áîí ñóà óëӕôòû áîí) ӕìӕ ìûí ôûööàã ӕõñûçãîí óûä, ôӕëӕ äàðääӕð êóû áàêàñòӕí ÄÛÖÖӔÄÆÛ áîíû áӕñòû ÑÍ óëӕôòû áîí ÊÚÓÛÐÈÑӔÐ êӕé ðàñèäûí êîäòà Öӕãàò Èðûñòîíû Õèöàóàäӕí, óӕä ôåíõúӕëäàó äӕí. Àó, óûé òà êóûä?
Ìӕíìӕ àöû ÑÈÄÒ-û ðàñò öû íӕ ôӕêàñò óûé òûõõӕé çӕãúäçûíӕí ìӕ õúóûäûòӕ. Êóûä èñòîðèê, àôòӕ ӕç äӕð ìӕ êóûñòûòû êîìêîììӕ ӕìáӕëûí èðîí ӕãúäӕóòòӕ ӕõõӕñò êӕíûíû ôàðñòàòèìӕ, óӕäӕ íûð ññӕäç àçӕé ôûëäӕð òà ðàóàäçûí Èðîí Àäӕìû Áӕðӕãáӕòòû êúӕëèíäàð äӕð.
Ôûööàã óàë ìӕì Ñèäòû ðàñò öû íӕ ôӕêàñò, óûé òûõõӕé äûóóӕ íûõàñû. Ñòûð Íûõàñû ñӕðäàð ôûññû: «…Ôûööàäæûäæð, êæä Äæåîðãóûáà ó èðîí áæðæãáîí, óæääæð æì õúóàìæ æðõîíæì íåìæ õæëàðæé ÷è öæðû, óûöû èííæ àäæìòû ìèíæâæðòòû äæð. Ñûõáæñòû, õúæóáæñòû ìèäæã õúóàìæ êæðæäçèéû äèõòæ ìà êæíæì. Ñêæíæì æïïæòàäæìîí, èóãæíæí áæðæãáîí».
Ìӕíìӕ ãӕñãӕ, àöû íûõӕñòӕ ñòû áûíòîí ӕíӕõúîëà, ӕôõӕðääçèíàä ӕâäèñûíö èðîí óàçӕãóàðäçîíäçèíàäìӕ. Öûìӕ êӕäӕé íûðìӕ íàë äèõ êӕíûíö èðîí àäӕì ñӕ «êúӕáӕð» ӕíäӕð àäӕìû õàòòèìӕ? Íӕ õúӕóû àõӕì õóûçû àäӕìӕí çӕíäòӕ àìîíûí.
Íûð òà ӕðêӕñӕì êӕä íûñàí êîäòîé ӕìӕ íûñàí êӕíûíö èðîí àäӕì ñӕ èóûë êàääæûíäӕð ӕìӕ ðӕñóãúääӕð áӕðӕãáîí ÓÀÑÒÛÐÄÆÈÉÛ ÁÎÍ, îìà, êӕä ðàéäàéûíö Óàñòûðäæèéû êúóûðèòӕ?
Àöû ðӕíõúûòû êӕñäæûòӕ, ôûööàäæûäӕð, õúóàìӕ çîíîé óûé ӕìӕ èðîí àäӕììӕ êúóûðèéû áîíòû íӕìòòӕ áàñò êӕé óûäûñòû ӕìӕ ñòû äèíû áӕðӕãáîíòèìӕ.
Ӕðêӕñӕì ñûí íûð ñӕ íӕìòòӕì: ÓÀÖÈËËÀ-éû áӕðӕãáîí êӕääӕðèääӕð èðîí àäӕì íûñàí êîäòîé Êúóûðèñӕðû ӕìӕ éӕ óûé òûõõӕé õóûäòîé ÓÀÖÈËËÀ-éû áîí; Äûööӕã – ÓÀÑÒÛÐÄÆÈ - éû áîí (äûãóðîí äèàëåêòû àáîí äӕð äûööӕäæû íîì õóûéíû ÃÅÓÀÐÃÈÉÛ áîí); Ӕðòûööӕã – ÁÛÍÀÒÛ ÕÈÖÀÓ- û áîí; Öûïïӕðӕì – ÌÛÊÀËÃÀÁÛÐÒÛ áîí; Ìàéðӕìáîí – ÌÀÄÛ ÌÀÉÐӔÌÛ áîí; Ñàáàò – Ìӕðäòû ӕðûìûñӕí áîí; Õóûöàóáîí – ÑÒÛÐ ÕÓÛÖÀÓÛ áîí.
Äûêêàã ìӕ ôӕíäû áàõàõõ êӕíûí óûé ӕìӕ ðàçäӕð íӕ ôûäӕëòӕì ñàõàòòӕ êóû íӕìӕ óûä, óӕä ñóòêúӕéû ðàéäèàí ӕõñӕâ 12 ñàõàòӕé íӕ íûìàäòîé, ôӕëӕ éӕ íûìàäòîé èó èçӕðӕé èííӕ èçӕðìӕ. Ñèñӕì, Êúóûðèñӕðû áîíӕí éӕ ðàéäèàí óûä Õóûöàóáîíû èó êóû áàèçӕð èñ, óӕä (óûöû ðӕñòӕã õóûäòîé ӕìӕ íûð äӕð õóûéíû Êúóûðèñӕðû ӕõñӕâ). Êúóûðèñӕðû èçӕðû, õóðíûãóûëäû ôӕñòӕ èó ðàéäûäòà Äûööӕäæû áîí (õîíûíö ӕé äûööàåäæû ӕõñӕâ) ӕìӕ àôòӕ äàðääӕð.
ÍÛÐ ÒÀ ÊÎÍÊÐÅÒÎÍӔÉ ÓÀÑÒÛÐÄÆÈÉÛ ÁӔÐӔÃÁÎÍ ÊӔÄ ÍÛÑÀÍ ÊÎÄÒÎÉ, ÓÛÉ ÒÛÕÕӔÉ. Ôûööàã óàë ӕðêӕñӕì, öû ôûññûíö óûé òûõõӕé íӕ êúóûðûõîí õèñòӕðòӕ, ãúå, ñòӕé, óûöû áӕðӕãáӕòòû ôӕçûíäûë öû àõóûðãӕíäòӕ êóñûíö (ýòíîãðàôòӕ), óûäîí.
Êúàðäæèàòû Áåêûçӕ ðàéãóûðä 1893 àçû Êóûðòòàòû êîìû, êóûñòà áèðӕ áӕðíîí áûíӕòòû, (ôåñӕôò 1937 àçû). 1928 àçû óûé ðàóàãúòà ÷èíûã èðîí ӕãúäӕóòòû òûõõӕé. Ìӕíӕ öû ôûññû Áåêûçӕ éӕ ðàçíûõàñû: «Àöû êóûñò êóû êîäòîí, óӕä ӕç ôàðñòîí õèñòӕðòû, áèðӕ ÷è àöàðäèñ, áèðӕòӕ ÷è ôåäòà ӕìӕ ôåõúóûñòà, àõӕì çӕðîíä ëӕãòû. Óӕëäàé ôûëäӕð ìûí ôåõõóûñ ñòû: Àëèäçàòû Ãàãóûäç (õèäûõúóñàã, öӕóû éûë 125 àçû), Óàðçèàòû Èíӕðûõúî (äæèìàðàéàã, 140 àçû)….
Ӕìӕ óӕäӕ öû ôûññû Áåêûçӕ Óàñòûðäæèéû áӕðӕãáîí êӕä íûñàí êîäòîé, óûé òûõõӕé?: «Êúóûðèñӕðû êóû áàèçӕð âӕééû, óӕä äûööӕãӕõñӕâ, âӕééû Óàñòûðäæèéû ӕõñӕâ, ӕìӕ àëû èðîí õӕäçàð äӕð àêӕíû Óàñòûðäæèéû íîìûë êóñàðò… Ӕõñӕâû àëû õӕäçàðû áèíîíòӕ äӕð õîðç ìèíàñ ôӕêӕíûíö… Ðàéñîì êóû ñáîí âӕééû, óӕä, õúӕóêóûâäӕí ôûñûì öû ñûõ óîé, óûäîí, Óàñòûðäæèéû êóâӕíäîí êӕì âӕééû, óûì áîíûöúӕõӕé íûâîíä ãàë àðãӕâäûíö... Êóû ñöӕòòӕ âӕééûíö, óӕä õúӕóáӕñòӕì àðâèòûíö õîíӕã, öӕìӕé ӕðöӕóîé êóûâäìӕ.» /Êúàðäæèàòû Áåêûçӕ «Èðîí ӕãúäӕóòòӕ». Äç., 1991,30 ô. /
Êúóûðèñӕð Óàñòûðäæèéû áӕðӕãáîíìӕ áûíòîíäӕð êӕé íèöû áàð äàðû, óûé êîìêîììӕ ôûññû íӕ êúóûðûõîí õèñòӕðòӕé ñӕ èó, ôûññӕã Àéëàðòû Èçìàèë äӕð: «ÁӔÐӔÃÁÎÍÛ ÐÀÇÌӔ ÊÚÓÛÐÈÑӔÐ ÍÛÌÀÄ ÖÛÄÈ ÊÓÑÃӔ ÁÎÍÛË ÔӔÑÑÈÕӔÐÒÒӔÌ, ÓÛÌӔÉ ÔӔÑÒӔÌӔ ÓÛÄÈ ÓÀÑÒÛÐÄÆÈÉÛ ÈÇӔÐ, ӔÌӔ ÊÎÄÒÎÉ ÊÓÑӔÐÄÒÛÒӔ…. Áîíû, äûööӕäæû ðàéäûäòàèêêîé ñèõîðìӕ õӕñòӕã õӕäçàðӕé õӕäçàðìӕéû õóûíäòûòӕ, àðôӕòӕ». /Àéëàðòû Èçìàèë. «Èðîí Ôàðí»,Äç., 1996, ô.458./.
Êóûä óûíӕì, àôòӕìӕé Èçìàèë êîìêîììӕ ôûññû Êúóûðèñӕð êóñãӕ áîí êӕé óûä, óûé òûõõӕé.
Èðîí ӕãúäӕóòòӕ, ôîëüêëîðîí óàöìûñòӕ ӕìӕ áӕðӕãáӕòûë õèöӕí ÷èíûã ðàóàãúòà çûíãӕ èðîí ôûññӕã Õúàéòòàòû Ñåðãåé äӕð. Ñåðãåé ðàéãóûðä Óӕëàäæèðû êîìû, Öúàìàäû õúӕóû. Ìӕíӕ öû ôûññû óûé òà Óàñòûðäæèéû áӕðӕãáîíû òûõõӕé: «ÄÛÖÖӔà ӔÕÑӔ ÀËÛ ÕÚӔÄÇÀÐÛ ÄӔÐ ÊÎÄÒÎÉ ÊÓÑÀÐÒ ӔÌӔ ÖÛÄÛÑÒÛ ÄÇÓÀÐÛ ÁÛÍÌӔ ÊÓÂÛÍÌӔ …ÄÛÖÖӔÄÆÛ ÈÓ ÐÀÉÄÛÄÒÎÉ ÊÓÛÂÄÒӔ ÊӔÍÛÍ». /Õúàéòòàòû Ñåðãåé. «Èðîí õàáӕðòòӕ», Äç., 1998, 139 ô./
Íûð òà ӕðêӕñӕì Óàñòûðäæèéû áӕðӕãáîíû òûõõӕé Èðûñòîíû çûíãӕäӕð ýòíîãðàôòӕ öû ôûññûíö, óûìӕ. Íîìäçûä èðîí ýòíîãðàô Óàðçèàòè Âèëåí éӕ ÷èíûã «Èðîí áӕðӕãáӕòòӕ íåçàìàíӕé àáîíìӕ»,(Ì., 1995, 96 ô.) ôûññû: «Ӕïïӕòû êàääæûíäӕð óûäè áӕðӕãáîíû êúóûðèéû äûööӕã ӕõñӕâ. Õóûäòîé éӕ Óàñòûðäæèéû ӕõñӕâ….Äûööӕã áîí àðӕçòîé õúӕóãóûâä, ӕðûâӕðäòîé èó èóìӕéàã ôûíã».
Êúóðèñӕðû áîí òà Óûöèëëàéû áàðäóàãèìӕ áàñò êӕé ó, óûé òà Âèëåí ôûññû óûöû ÷èíûäæû 76-77 ôӕðñòûë.
Àôòӕ ìà ôûñòӕóû Èðîí ýòíîãðàôèéû Ýöèêëîïåäèéû (ðåäàêòîð ä.è.í. Ë.×èáèðîâ,Âë.2013, ñòð.185) «Ñàìûì ãëàâíûì ìîìåíòîì ïðàçäíèêà ÿâëÿåòñÿ íî÷ü ñ ïîíåäåëüíèêà íà âòîðíèê – Óàñòûðäæèéû ӕõñӕâ, êîãäà â æåðòâó ñâÿòîìó ïðèíîñèòñÿ áàðàí èëè êîçà». Óûì ìà êúóûðèéû áîíòû êîé êӕì êӕíûíö óûì ôûñò èñ: «ÄÛÖÖӔà (âòîðíèê) – âòîðîé äåíü, ñëåäóþùèé çà ïîíåäåëüíèêîì è ñâÿçàííûé ñ êóëüòîì Óàñòûðäæè...). Êúóûðèñӕðû òûõõӕé òà äçû ôûñò èñ: «Â Êúóûðèñӕð, íà÷èíàÿ ñ âåñåííåé ïàõîòû è äî êîíöà ñåíîêîñà è æàòâû, ìóæ÷èíû íå ðàáîòàëè, áîÿñü ïðîãíåâàòü ïàòðîíà óðîæàÿ Ó À Ö È Ë Ë À», óûé òà óóûë äçóðӕã ó ӕìӕ Êúóðèñӕð áàñò êӕé óûä Óàñòûðäæèèìӕ íӕ ôӕëӕ Óàöèëàèìӕ.
ÊӔÐÎÍÁӔÒÒӔÍÛ ñàðàçӕì õàòäçӕãòӕ: Óӕëäӕð êóûä ôåäòàì, àôòӕìӕ Óàñòûðäæèéû áîí ó ÄÛÖÖӔÃ. Êúóûðèñӕðû áîí Óàñòûðäæèìӕ êӕé íèöû áàð äàðû, óûé äӕð áàêàñòûñòӕì, óûä êóñãӕ áîí. Óӕäӕ êӕä óëӕôòû áîíûë íûìàéӕì Óàñòûðäæèéû áӕðӕãáîí, óӕä ӕðìӕñòäӕð ÄÛÖÖӔÄÆÛ. Óàöèëëàéìӕ ñûí íӕ õúӕóû ñӕ áîíòӕ õӕööӕ êӕíûí, óûé ӔÍӔÔӔ××ÈÍÀà õúóûääàã ó èðîí äèíû ïàíòåîíû.
PS. ×è çîíû àõӕì õúóûäû èñêӕìӕ ôӕçûíà, çӕãúãӕ, öû óӕëäàé ó, íûðӕé ôӕñòӕìӕ Óàñòûðäæèìӕ Äûööӕäæû áӕñòû êóû êóâîé Êúóûðèñӕðû, óӕä? Óûé ó ðӕäûä õúóûäû. Èðîí äèíèìӕ áàñò áӕðӕãáîíòӕ õèöàóàäû Áàðäçûðäìӕ ãӕñãӕ íӕ íûñàí êӕíûíö, ôӕëӕ ôûäӕëòӕé ôӕñòӕìӕ êóûä íûôôèäàð ñòû, àõӕì õóûçû ӕìӕ ñӕõè áîíòû.
Ӕðõӕñäçûíӕí àõӕì öӕâèòòîí.
90-ӕé àçòû ӕç êóûñòîí Ñòûð Íûõàñû ñӕðäàð Ãèîòû Ìèõàëû ôûööàã õӕäèâӕãӕé, óûäòӕí Õóññàð Èðûñòîíû Íûõàñû ñӕðäàð. Èó ðӕñòӕäæû Ñòûð Íûõàñû ðàçàìûíàä Öӕãàòû Õèöàóàäèìӕ ôӕíäîí ðàõàñòîé, öӕìӕé, Õåòӕäæû áӕðӕãáîí èþëû ìӕéû ôûööàã Õóûöàóîíû áӕñòû íûñàí êӕíîé äûêêàã Õóûöàóáîíû. Ӕç àõӕì ôӕíäîíû íûõìӕ ðàöûäòӕí, çàãúòîí ñûí Áàðäçûðäòӕì ãӕñãӕ íӕé äèíû áӕðӕãáîíòӕí ðàõӕññ-áàõӕññ êӕíûí. Íӕ ìӕì áàéõúóûñòîé. Ӕìӕ íûð öû óûíӕì? Õåòӕäæû áîíòӕ íӕ Öӕãàòòàã ӕôñûìӕòðòӕ íûñàí êӕíûíö äûóóӕ õàòòû. Õåòӕäæû êúîõìӕ ӕââàõñ öӕðӕã õúӕóòӕ (ӕìӕ ӕðìӕñò óûäîí íӕ)óӕääӕð áӕðӕãáîí íûñàí êӕíûíö ôûäӕëòû ӕãúàóìӕ ãӕñòӕ, îìà, ôûööàã õóûöàóáîíû, öӕðäæûòû èííӕ õàé òà Áàðäçûðäìӕ ãӕñãӕ, îìà, äûêêàã õóûöàóáîíû. Èóíûõàñӕé, óӕäû Õèöàóàäû Áàðäçûðä ӕìӕ Ñòûðò Íûõàñ êóâӕã àäӕìû ôӕäèõòӕ êîäòà äûóóӕ õàéûë.
Ðàñòӕíäӕð àõӕì ôӕñòèóӕã óûäçӕíèñ àáîíû Ñòûð Íûõàñ öû õúӕïïӕðèñ ðàâäûñòà óûìӕí äӕð. Öӕâèòòîíӕí, Ñòûð Íûõàñ ӕìӕ Õèöàóàä íӕ, ôӕëӕ ìӕì Õóûöàó éӕõӕäӕã êóû áàõàòà, óӕääӕð ìӕíӕí Óàñòûðäæèéû áîí óûäçӕíèñ äûööӕäæû ӕìӕ éûí êóñàðò äӕð ӕìӕ êóâãӕ äӕð êӕäçûíӕí óûöû áîí. Ìӕíìӕ öû èíôîðìàöè èñ, óûìӕ ãӕñãӕ, àõӕì (êӕðîíìӕ ӕíӕàõúóäûãîíä) ÑÈÄÒ ìà Ñòûð Íûõàñ ðûðâûñòà Õóññàðû Õèöàóàäìӕ äӕð. Öӕìӕé Õóññàðû àõӕì ðӕäûä ìà ðóàäçîé, óûé òûõõӕé ӕç ìӕ õúóûäû ôӕõӕööӕ êîäòîí ӕìáӕëîí îðãàíòӕì ӕìӕ ìӕ óûðíû àõӕì ðӕäûä êӕé íӕ ӕðóàääçûñòӕì Õóññàðû. Õúûãàãӕí, Öӕãàòû óûöû ðӕäûä ñðàñò êӕíûíӕí, ӕâӕööӕãӕí, ðӕñòӕã äӕð íàë èñ, ôӕëӕ éӕ ôèäӕíìӕ ñðàñò êӕíûí õúӕóäçӕíèñ.
Êúóûðèñӕðû áӕðӕãáîí ÷è àðàçûí êӕíû, óûìîí ìà õúóàìӕ èó ôàðñòûë õúóûäû êӕíîé. Êóûä çîíӕì, àôòӕìӕé Óàñòûðäæèéû ӕõñӕâ áèðӕ àäӕì ôӕöӕóûíö Êóâӕíäӕòòӕì, ñӕõè, ñӕ áèíîíòû ôӕäçӕõñûíìӕ, ãîðӕòû öӕðäæûòӕ äӕð ñûõãàé àáàäûíö ôûíãòû óӕëõúóñ, öӕìӕé ӕðòûãàé êóâèíӕãòèìӕ ñӕõè áàôӕäçӕõñîé. Ӕìӕ óӕäӕ ӕíӕ àíóàçãӕ äӕð êӕì âӕééûíö ӕìӕ àôòӕìӕé äûããàã áîí êóûñòӕí áӕçãӕ äӕð íàë ñêӕíûíö, óӕëäàéäӕð õӕäòóëãӕ ÷è ñêúӕðû, óûäîí.
Èñ ìà äçû èó àõӕì ëûãêӕíèíàã ôàðñòà äӕð. Áӕðӕãáîí Äûööӕäæû êóû íûñàí êӕíӕì, óӕä êóûä ðàöӕóäçӕíèñ? Óëӕôòûòû áîí ñàáàò ӕìӕ õóûöàóáîí, ñòӕé èó êóñãӕ áîí Êúóûðèñӕð ӕìӕ òà íîãӕé óëӕôòû áîí. Óûé òûõõӕé Êúóûðèñӕðû êóñãӕ áîí ðàõӕññûí õúӕóäçӕíèñ Ñàáàòìӕ, öӕìӕé, ñòӕé ӕðòӕ áîíû óîé óëӕôòû áîíòӕ.
ÈÓÍÛÕÀÑӔÉ, Ñòûð Íûõàñ àöû õúóûääàã ñàðàçûí êóû ñôӕíä êîäòà, óӕä ӕâӕööӕãӕí àôӕðñûí õúóûä ӕãúäӕóòòӕ õîðç ÷è çîíû, óӕëäӕð öû ÷èíãóûòû êîé ñêîäòîí, óûðäӕì äӕð ӕðêӕñûí õúóûä. Èðîí àäӕìӕí çӕíäòӕ àìîíûí öû ӕõñӕíàä éӕ õӕñûë íûìàéû, ӕãúäӕóòòûë ÷èíãóûòӕ ÷è óàäçû, óûöû ӕõñӕíàäû êúóõäàðèóӕããӕíäæûòӕ õúóàìӕ çûäòàèêêîé óӕëäӕð ӕðõӕñãӕ ýëåìåíòàðîí ôàêòӕ!
Ӕç ìӕõӕäӕã äӕí àõӕì ïîçèöèéûë ëӕóä ӕìӕ êӕä èó àäӕì ñòӕì Õóññàðӕé Öӕãàòìӕ (ӕìӕ óóûë òà äûçӕðäûã íè÷è êӕíû), óӕä íӕ èóìӕéàã äèíû áӕðӕãáӕòòӕ äӕð õúóàìӕ èó ðӕñòӕäæû íûñàí êӕíӕì. Õúûãàãӕí, àëû õàòò àôòӕ íӕ âӕééû. Ӕðâûëàç äӕð (íûð ññӕäç àçӕé ôûëäӕð), ӕç ðàóàäçûí Èðîí Àäӕìû Áӕðӕãáӕòòû êúӕëèíäàð Õóññàðû. Àõӕì êúӕëèíäàðòӕ ìà öàëäӕð ðàöӕóû Öӕãàòû äӕð. Ñå õñӕí âӕééû öûäӕð õèöӕíäçèíӕäòӕ äӕð, ôӕëӕ ñӕéðàã íàöèîí áӕðӕãáîí, Óàñòûðäæèéû áӕðӕãáîí íӕ ÊÚӔËÈÍÄÀÐÒÛ ÂӔÉÉÛ ÈÓÕÓÛÇÎÍ. Óûìӕ íӕ êӕñãӕéӕ, öàëäӕð àçû ðàçìӕ óûä ðӕñòӕã ӕìӕ Öӕãàò ӕìӕ Õóññàðû Èðûñòîíû êúóõäàðèóӕããӕíäæûòӕ ñӕ ðåñïóáëèêӕòû öӕðäæûòû êóû ôӕäçӕõñòîé, óӕä ñå õñӕí óûä êúóûðè. Óûé ìӕíìӕ áûíòîíäӕð ðàñò íӕ êàñò ӕìӕ èó Õóññàðû ðàçàìîíäæûòӕí ñîöèàëîí õûçӕäæû (êӕääӕð òà ëӕãӕé-ëӕãìӕ äӕð) ñӕ öӕñòìӕ áàäàðäòîí, ðàñò êӕé íӕ ñàðӕçòîé. Óûé óûä ôûëäӕð ñӕ óûíàôôӕãӕíäæûòû àõõîñ.Î, ôӕëӕ, óӕëäӕð öû ôàðñòû ôӕäûë öûä íûõàñ, óûöû ôàêòèìӕ òà óӕõӕäӕã áàçîíãӕ ñòóò ӕìӕ òӕðõîíãӕíӕã óӕõӕäӕã ôåñòóò.
Íûð òà ìå ‘ìòóã èðîí àäӕìӕí, Èðûñòîíû ӕïïӕò öӕðäæûòӕí çӕðäӕáûí àðôӕòӕ êӕíûí Óàñòûðäæèéû áîíòû öûòӕí! Éӕ Õîðçӕõ óӕ óӕä! Ñûãúçӕðèíáàçûð Óàñòûðäæè Èðûñòîíìӕ ôӕçûíäçӕíèñ ÄÛÖÖӔÄÆÛ ‘ÕÑӔÂ ӕìӕ óûí Õóûöàóû àðôӕòӕ óӕ õӕäçӕðòòû, ӕïïӕò äóíåéû öӕðӕã èðîí àäӕìû õñӕí áàéòàóӕä! Èðûñòîíû çíӕãòӕí òà Äóð ñӕ ãóûáûíû!
Êӕðӕäçèéûë êóû õӕöӕì, ӕíãîì êóû óӕì, óӕä ìӕõúӕë êӕíӕ ãóûðäçû íӕ öóðû ñòû ãӕíãӕëûòӕ! Àðôӕãîíä ӕìӕ ôӕäçӕõñò óò èóíӕã Ñòûð Õóûöàó ӕìӕ óӕ Ôûäӕäӕëòû Çӕäòӕé. Äîìáàé ӕìӕ Ôûðàí÷û õúàðó óå óӕíòû!
Çӕðäӕáûí àðôӕòèìӕ, óӕõè ×åë-Ӕõñӕðòӕã!
Îïóáëèêîâàííî: 15-11-2018, 16:27
Äîêóìåíò: Íîâîñòè > http://alaniainform.org/69366-c1236m1236n-h1236cc1236-k1236ny-styr-nyhas-iron-b1236r1236gb1236tty-bonty-k1236n1236-cy-bar-dary-kuyris1236r-uastyrdzhiyy-bonm1236.html
Copyright © Osinform.ru
Ïðè êîïèðîâàíèè ìàòåðèàëîâ, ãèïåðññûëêà îáÿçàòåëüíà.